In 2014 hebben wij Leader Hoogeland geëvalueerd. Het Hoogeland is een uniek en open landschap dat door de jaren heen sterk gevormd is door de aanwezigheid van water en waarbij landbouw het landschap gevormd heeft en beheerd. Leader ondersteunt initiatieven van inwoners, ondernemers en organisaties die het platteland economisch versterken en de leefbaarheid verder ontwikkelen. Het doel van Leader is het ontwikkelen van een sterker en vitaler platteland.
Immateriële effecten
Projecten binnen het Leader programma kunnen natuurlijk simpelweg met statistieken en materiële effecten geëvalueerd worden. Zijn er nieuwe gebouwen gekomen? Hoeveel streekproducten heeft het opgeleverd? Is er meer omzet sinds het project? Veel interessanter is het om te kijken naar effecten die niet één-twee-drie zichtbaar zijn, maar wel veel invloed hebben op alledaagse zaken als leven en werken in het gebied of de betrokkenheid bij de omgeving. Wij hebben daarom gekeken naar de immateriële effecten. Bij immateriële effecten kun je denken aan regionale identiteit, historische kennis en betrokkenheid bij het landschap en de omgeving, maar ook de manier van samenwerken en de invloed op het dagelijks leven.
De immateriële effecten hebben we onderverdeeld in drie categorieën. De eerste categorie gaat over het sociaal kapitaal van een project. Hierbij kan gedacht worden aan samenwerking tussen stakeholders, netwerken en bijvoorbeeld verbetering van culturele en plattelands faciliteiten. Leader speelt hierbij in op de bestaande structuur van sleutelfiguren en actieve burgers. Deze sleutelfiguren hebben de mogelijkheid om een groot netwerk van vrijwilligers en lokale leveranciers in te schakelen. De tweede categorie immateriële effecten gaat over het natuurlijk kapitaal. Heeft een project geleid tot verbetering van ecosysteemdiensten en milieu faciliteiten? Is de lokale bevolking meer betrokken bij milieubeheer? De derde en laatste categorie is economisch kapitaal. Dit is bijvoorbeeld de toegang tot basis diensten en infrastructuur, maar ook sociaal economische prestaties en de werkomgeving.
Verdiepingskracht
Leader Hoogeland telt 298 projecten. Ter inventarisatie hebben wij een kwantitatieve evaluatie uitgevoerd voor alle projecten. Waar hebben de projecten plaatsgevonden? Wat is het gemiddelde subsidiebedrag? Welk thema komt het vaakst voor binnen Leader Hoogeland? Vervolgens hebben wij drie projecten gekozen die geëvalueerd worden aan de hand van de immateriële effecten. Om een zo breed mogelijk beeld te krijgen van de invloed van Leader hebben wij projecten gekozen met zeer uiteenlopende thema’s. Drie projecten geven natuurlijk geen volledig beeld van de in totaal 298 projecten die in het Hoogeland hebben plaatsgevonden, maar dit geeft ons wel de mogelijkheid dieper op de projecten in te gaan en met veel verschillende mensen te spreken. Wat is er tijdens een project gebeurd en wat is er na afloop nog zichtbaar? Wat voor invloed heeft een project gehad op de omgeving en haar inwoners? Heeft het project de identiteit versterkt?
Uiteindelijk hebben we van de drie projecten een documentaire opzet gemaakt, waarmee we een beeld schetsen over de maatschappelijke immateriële effecten van de projecten. Dit is vormgegeven aan de hand van een website. Deze website neemt je mee in de drie projecten en laat zien wat de invloed van Leader is geweest op de ontwikkeling van het gebied.
Interactief evaluatie onderzoek
Evaluatie van een programma is belangrijk. Dit geldt niet alleen voor het Leader programma, maar ook voor veel andere programma’s en projecten. Zo weet je wat er goed is gegaan en wat er minder goed is gegaan. Op deze manier kun je in de toekomst bepaalde punten in het programma aanpassen, iets meer investeren in projecten die een groot effect hebben of er juist voor kiezen om een bepaald project helemaal af te schaffen omdat het geen effect heeft of zelfs nadelige effecten. Een evaluatie kan natuurlijk in de vorm van een boek waarin tekst wordt afgewisseld met mooie foto’s. Omdat wij een product wilden hebben dat er meer uitsprong, hebben wij gekozen voor deze documentaire opzet. Het is een opzet waarin onderzoek, journalistiek en webdesign op een creatieve manier bij elkaar komen. Het is een uniek product geworden waarbij wij de kijker actief mee nemen in het Leader programma door bewoners te laten vertellen over de projecten en aan te geven waar maatschappelijke immateriële effecten hebben plaatsgevonden.
Neem een kijkje op de website
Heeft u behoefte aan een interactief evaluatie onderzoek? Kijk dan op onze productpagina